Naar aanleiding van de campagne Start to Sing gaan we op zoek naar inspirerende persoonlijke verhalen. Want op een dag vind je het koor van je leven en dan ben je er helemaal weg van. Het overkwam Jamine De Wandel toen ze het Antwerp Queer Choir ontdekte. Op het ritme van de NMBS pendelt ze tussen Leuven en de repetities in Antwerpen. Van toewijding gesproken en gezongen… Ze deelt haar enthousiasme met ons in een gesprek.
Heb je gemakkelijk de weg gevonden naar het Antwerp Queer Choir?
Jamine: 'Daar is toch een zoektocht aan voorafgegaan. Zingen, of bij uitbreiding muziek, is altijd al een belangrijke leidraad in mijn leven geweest. Drie jaar geleden bracht het me er zelfs toe om aan het conservatorium te starten. Vanuit mijn opleiding was het een verplichting om bij een koor te zingen. Los van die verplichting wilde ik het zelf ook graag. Ik kwam eerst terecht in een vrouwenkoor, maar de match was toch niet 100%.'
Wat maakte dat het voor jou niet als thuiskomen voelde in het vrouwenkoor?
Jamine: 'Niet dat er iets grondig mis was. Mijn stem blendde goed in de groep en het was een fijne groep mensen. Alleen qua expressiemogelijkheden voelde ik me soms beperkt. Mijn muzikale zoektocht had nog een andere dimensie: in 2020 ben ik in transitie gegaan. Ik ging van een tenor naar een mezzosopraan. In die periode kwamen er veel vragen op me af. Hoe ga ik mijn stem beleven? Hoe ga ik expressie leggen in mijn stem? Gaat mijn stem resoneren in een vrouwenkoor? Er ging een fascinerende wereld voor me open. Wanneer klinkt een stem mannelijk of vrouwelijk? En wat is de relevantie daarvan? Het houdt me nog steeds bezig. In mijn opleiding op het conservatorium verdiep ik me er extra in.'
Hoe kwam je dan bij Antwerp Queer Choir terecht?
Jamine: 'Ik deed stage bij het TransgenderInfoPunt tijdens mijn opleiding als ervaringswerker aan de UCLL. Via het TIP en de genderkliniek leerde ik Katrien Eerdekens kennen die tevens mede-oprichter is van het koor en logopediste expert voor Queer & Trans personen. Via haar vernam ik de start van het initiatief AQC. Ik zocht het meteen op en had goede hoop: misschien is dát het koor waarin ik me als persoon in zijn totaliteit thuis zou voelen? Ik woon in Leuven, dus ik had gerust iets dichter bij huis kunnen zoeken. Mijn buikgevoel zei toch dat het het pendelen waard zou kunnen zijn. Het project was zo aanlokkelijk dat ik de vele treinvertragingen er graag wilde bijnemen.'
Mijn muzikale zoektocht had nog een andere dimensie: in 2020 ben ik in transitie gegaan. Ik ging van een tenor naar een mezzosopraan. In die periode kwamen er veel vragen op me af.
En was het het waard? Wat was je eerste indruk toen je toekwam op de repetitie?
Jamine: 'Eerlijk? (lacht) Ik dacht: ‘Wat een bende rare kwieten is dit?!’ Ik heb in groepen altijd een beetje de angst om afgewezen te worden. Op zo’n momenten probeer ik toch de confrontatie aan te gaan met mezelf. Het is pas als je iets probeert dat je écht weet of het iets voor jou is of niet. En dat je raar eigenlijk kan beschouwen als een compliment. Mensen die ‘raar’ zijn, zijn voor mij eerder uniek. En om een of andere reden voel ik me makkelijker thuis bij mensen die misschien een beetje raar zijn, maar vooral een eigen stempel van zichzelf durven zetten. Raar is voor mij het nieuwe normaal. Haha. Ik merkte aan de andere koorleden dat ze vaak een gelijkaardige worsteling hebben doorgemaakt, of nog aan het doormaken zijn. Dat creëerde snel een vertrouwd en veilig gevoel. Het is een plek waar iedereen thuishoort. Het is gemakkelijker om er mijn stem te laten horen, letterlijk en figuurlijk.'
Hoe vertaalt dat gevoel zich in de muziek die jullie brengen?
Jamine: 'Dat mentale aspect schemert door in onze performances. Het samenhorigheidsgevoel in ons koor is zo sterk! We dragen toch een kleurrijke of soms kwetsbare component met ons mee. Als we zingen, is dat vol passie en met een boodschap die we echt menen. Het is niet altijd perfect gezongen met een cleane sound. Je hoort de kleur en diversiteit en dat maakt het ontwapenend. Ik ben ervan overtuigd dat het krachtig binnenkomt bij het publiek.'
Wat is voor jou een hoogtepunt op repetities of tijdens concerten?
Jamine: 'Ons repertoire is zoals de koorleden een kleurrijk palet. Net die afwisseling maakt het vocaal interessant. We hebben aanstekelijke meezingers waarbij we de interactie met publiek niet uit de weg gaan. Ik denk daarbij aan People have the Power van Patti Smith en Don’t stop me Now van Queen. Van die euforische sfeer zoeken we even goed intieme kwetsbaarheid op die naar de keel grijpt. Zo zingen we een song van I’m so excited van The Pointer Sisters. Maar mijn persoonlijke favoriet is True colors van Cyndi Lauper. Daarin zing ik solo (zie foto) met mijn laag en hoog register, waarin ik veel op heb geoefend met onze logopediste Katrien. Zij begeleidt de koorleden individueel in de zoektocht naar hun stemmogelijkheden en expressie.'
Intussen pendel je al 2 jaar vanuit Leuven. Antwerp Queer Choir kan je moeilijk nog een gelegenheidskoor noemen, niet?
Jamine: 'Dat had ik twee jaar geleden niet kunnen bedenken. Na het afstuderen van Isaak en Danny bleef iedereen enthousiast. We wilden echt blijven doorgaan. We groeiden nog elke week zowel individueel als collectief verder. De jeugdbewegingsvibe die we in het begin misschien nog hadden maakt steeds meer plaats voor een meer mature en professionele houding en sound. Het belangrijkste blijft dat iedereen er zich veilig voelt en amuseert. Het is het eerste koor waar ik als non-binaire trans zanger met bewaking van de gezondheid van mijn stem mijn registers kan verkennen, zonder schaamte of schuld dat het raar is. Wat mij betreft, zijn we nog lang niet uitgezongen.'
Het is het eerste koor waar ik als non-binaire trans zanger met bewaking van de gezondheid van mijn stem mijn registers kan verkennen, zonder schaamte of schuld dat het raar is.
Links
www.start-to-sing.be
