Interview met Maarten en Annelies

Voorjaar 2014 verscheen er in ons tijdschrift Stemband een dubbelinterview met componist en auteur van Onvoltooid Landschap. Lees hier hoe het allemaal begon.

Dendermonde, 6 februari 1976: Annelies Verbeke en Maarten Van Ingelgem worden op dezelfde dag achterkleinkind van gemeenschappelijke overgrootouders. Aalst, 18 maart 2014: Annelies Verbeke en Maarten Van Ingelgem spreken honderduit over hun gezamenlijke kunstwerk Onvoltooid Landschap, waarin diverse koren, een verteller, een saxofoonkwartet en percussie een aangrijpende novelle verklanken. Daarin vertrekt Edgar, een kunstschilder, naar het front. Julienne wacht thuis, zwanger.

Met Onvoltooid Landschap leveren jullie een bijdrage tot de herdenkingen rond de Eerste Wereldoorlog. Wat betekent het thema voor jullie persoonlijk?

Maarten Van Ingelgem: 'Annelies en ik hebben gemeenschappelijke overgrootouders, die tijdens de Eerste Wereldoorlog leefden. Een andere overgrootvader van mij was aanwezig bij het kerstbestand in 1914.'

Annelies Verbeke: 'Mijn andere overgrootouders komen uit Geluwe en Menen,; daar zijn veel Verbekes gesneuveld. Dat is een bevreemdende gedachte. Tegelijkertijd ben ik altijd heel geboeid geweest door de War Poets; in de literatuur lijkt dat de eerste kennismaking met W.O.I. Het geeft haast de indruk dat W.O.I. over literatuur ging. Stuart Staples, zanger van Tindersticks en componist van de soundtrack bij het nieuwe In Flanders Fields Museum in Ieper, gaf dat ook aan. De dichters lieten weliswaar prachtig werk na, maar de meeste mensen die ergens ter wereld van dichtbij betrokken geweest zijn bij een oorlog willen en kunnen daar nooit meer over praten. Voor hen blijft het een enorm trauma tot aan hun dood.'

Wordt die gedachte weerspiegeld in je tekst?

Annelies Verbeke: 'Jazeker. Mijn werk gaat vaak over gewone mensen. Het verhaal vertelt de impact van de oorlog op gewone mensen. Over mensen die er niet voor kiezen om naar de oorlog te trekken. En over de manier waarop dat hun leven verwoest.

In mijn oeuvre spreek ik vaak over ‘de ander’ en hoe er naar de ander gekeken wordt. Of niet gekeken wordt. De manschappen kwamen van over de hele wereld, zelfs uit Afrika en de koloniën. Dat wordt vaak vergeten, het is ook bij de herdenkingen nog een onderbelicht thema. In het verhaal voer ik daarom een ‘tirailleur sénégalais’ op. Met tienduizenden werden de infanteristen in West-Afrika geronseld en verscheept om elders te vechten voor de koloniale overheerser. Het is mijn taak om ook die dubbele, complexere vorm van een gedwongen oorlog te vertellen.'

Het verhaal is een prachtige novelle geworden, proza vol muziek en poëzie. Maar te lang voor een theater- en koortekst. Hoe zijn jullie tot een libretto gekomen?

Maarten Van Ingelgem: 'Toen ik de compositieopdracht aanvaardde, had Altra Voce, de opdrachtgever, nog geen auteur vastgelegd. Zo hebben we samen van gedachten kunnen wisselen over mogelijke schrijvers. Ook vanwege de speciale familieband, suggereerde ik Annelies Verbeke. Ik kende haar werk, de schrijfstijl trok me aan.'

Lees verder op Issuu...