Of je nu aan het praten bent met Will Todd of naar zijn muziek aan het luisteren bent: op een bepaald moment betrap je jezelf op een brede glimlach. Het enthousiasme van deze Britse componist en pianist is dan ook bijzonder aanstekelijk als hij over muziek spreekt. En bij het beluisteren van zijn muziek merk je al van de eerste noot dat zijn bruisende mix van jazz en klassieke koormuziek ronduit uniek is.
Zijn eerste stappen in het samenbrengen van de twee stijlen dateren van 2003 wanneer hij zijn Mass in Blue schrijft voor het Hertfordshire Chorus. Sindsdien is deze mix Todd’s handelsmerk geworden. We waren dan ook bijzonder blij hem te ontvangen op zaterdag 21 december in de O.L. Vrouw Fatimakerk in Genk voor een uitgebreide workshop. Samen met de koorzangers ging hij drie uur lang aan de slag met zijn Jazz Missa Brevis uit 2022.
De chemie tussen Will Todd en de koorzangers was er al vanaf de opwarming van de stem. Hij wist van aanpakken om de meer dan 70 deelnemers onmiddellijk onder te dompelen in zijn jazz-universum. Al van kinds af aan zong hij in zijn geboortestad Durham (in het oosten van Engeland) in een koor, en zijn koorervaring gebruikte hij om de zangers mee te trekken in een jazzy stemming met aangepast opwarmingstechnieken. Geen sinecure, als je bedenkt dat de workshop leden van niet minder dan zes koren bijeenbracht: Pro Cantione uit Genk o.l.v. Jeroen Beckers, Jeugdkoor en Kamerkoor Cantitare uit Maaseik o.l.v. Jeroen Beckers, Carmina Kamerkoor uit Meise o.l.v. Michiel Haspeslagh, Muzemix uit Dilsen-Stokkem o.l.v. Sofie Brockmans en Vivente Voce uit Gent o.l.v. Emilie De Voght. Een allegaartje aan zangers en leeftijden, maar moeiteloos leerde Will Todd hen hoe vocale jazzmuziek uit te voeren. Dat dit zo spontaan verloopt verwondert hem niets.Will Todd: 'Er is iets universeel bij mensen die zingen. Je ontmoet op zo’n workshop dan wel mensen die je nog nooit eerder gezien hebt, maar toch ken je elkaar min of meer. En dat komt omdat het hier gaat om personen die allemaal graag samen tijd doorbrengen om koormuziek. Dat sociale gebeuren maakt deel uit van de kracht van koormuziek.'
Een leuke uitdaging
Terwijl het voor een koor niet ongewoon is om een Missa Brevis op hun repertoire te hebben staan (denk aan deze van Bach, Mozart, Gounod, Britten, Bernstein of Pärt om er enkele op te noemen), is dat voor jazzmuziek vaak wel het geval. Daarom net dat de Jazz Missa Brevis van Will Todd zo’n leuke uitdaging is. Elk van de delen van de mis vraagt van de zangers een andere benadering van de Latijnse teksten want elk deel schrijft Todd in een andere jazzstijl. Zo is het Kyrie een swingende jazzwals of het Gloria een up-beat latin-groove. De meer intieme en ‘soulvolle’ miszettingen zijn dan weer het Sanctus, het Benedictus en het Agnus Dei. De componist wil dat zijn muziek zo moeiteloos en spontaan mogelijk klinkt, iets wat vermoedelijk te maken heeft met de speelse en autodidactische wijze waarop hij zichzelf het jazzmedium aanleerde:
Will Todd: 'Als ik componeer zing ik de hele tijd. Ik zet me aan de piano en creëer mijn melodieën al zingend. Zingen is een deel van mijn methode én de manier hoe ik mezelf het piano spelen aanleerde. Vóór ik mijn eerste pianolessen kreeg, was ik zo geobsedeerd door het instrument dat ik mezelf al had leren spelen. En wat ik speelde was jazz. Ik denk dat het daarom is dat die wereld mij zo gemakkelijk afgaat. Die natuurlijke omgang met die stijl is wat ik wil overbrengen in mijn muziek en tijdens de workshop.'
Aanstekelijke melodieën
Spontaneïteit en natuurlijkheid zijn inderdaad de sleutelwoorden tot Todd’s aanstekelijke melodieën. Maar des te uitdagend zijn de vaak gealtereerde jazzharmonieën en samenklanken. Toch was dit voor de zangers tijdens de workshop geen probleem. De voorwaarde was dat ze allen de Jazz Missa Brevis instudeerden, om zo Will Todd de gelegenheid te geven om nóg dieper te graven in zijn muziek. En of dat werkte. Enkel alleen al door de zangers bepaalde lettergrepen extra in de verf te laten zetten, was Todd in staat om het jazzy universum van bepaalde delen een heel andere flow te geven:
Will Todd: 'De muziek geeft in de delen waar de instrumenten ondersteunen met een stevig ritme vaak de zangers het vertrouwen om te zingen. Ik hou me tijdens de workshop daarom niet teveel bezig met de details. Maar wat belangrijk is in mijn muziek is de timing. Als je een bepaalde achtste noot te laat zingt, dan is het effect meteen weg. En net dát is interessant om aan te werken. Koren denken vaak na over de samenklank en het is inderdaad prachtig om een soort gloed aan de klank te kunnen geven. Maar bij jazz is het de uitdaging om te spelen met het ritme en om ook eens te vroeg te zingen om een bepaalde energie te creëren.'
En die energie wist Will Todd als geen ander over te brengen bij de deelnemers van de workshop. Nu eens begeleidde hij van aan zijn piano, dan weer dirigeerde hij de zangers en werkte hij aan dynamiek, uitspraak en accenten. Dit allemaal om de rijkheid en de jazz-atmosfeer van zijn Jazz Missa Brevis te verdiepen. Dat de componist zelf aan de piano meespeelde – ook tijdens het aansluitende optreden door Pro Cantione diezelfde dag – was dan ook een bijzondere kans voor de zangers. De enthousiaste reacties na de workshop spraken boekdelen en de swingende melodieën klinken ongetwijfeld nog lang na. Tot een volgende gelegenheid Will Todd!
(c) Fotoreportage door Carine Van Gerven (Flickr)