De New Zealand Choral Federation (NZCF), opgericht in 1985, is met meer dan 20.000 leden de grootste koororganisatie van Nieuw-Zeeland. Ze verenigt een breed gamma aan koren: zo’n 200 kamer- en communitykoren, meer dan 400 schoolkoren en ruim 400 individuele leden. Met als missie het bevorderen van de uitvoering, creatie en het plezier van koormuziek in heel Nieuw-Zeeland, organiseert de NZCF diverse initiatieven — van festivals en educatieve projecten tot professionele ondersteuning voor dirigenten via hun Association of Choral Directors.
Jaarlijks nemen duizenden kinderen en jongeren deel aan de schoolgerichte initiatieven van NZCF. The Big Sing, een koorwedstrijd voor middelbare scholen, bereikt elk jaar meer dan 8000 scholieren. The Kids Sing, voor lagere scholen, verwelkomt in 2025 ongeveer 5000 deelnemende zangers. Daarnaast is er het driejaarlijkse Sing Aotearoa-festival, dat dirigenten, zangers en componisten uit het hele land samenbrengt voor workshops, masterclasses en concerten en Choral Connect, een tweejaarlijkse conferentie voor koordirigenten. De NZCF is lid van de International Federation for Choral Music en werkt nauw samen met andere nationale kunstorganisaties om het belang van koorzang als cultureel en pedagogisch instrument te onderstrepen.
We spraken met Christine Argyle, algemeen directeur van NZCF, over hoe het land zijn indrukwekkende koortraditie blijft voeden — vanaf de schoolbanken.
ca_2024_-_bruce_foster.png
Christine Argyle © Bruce Foster
Wat is The Big Sing precies?
ca_2024_-_bruce_foster.png
Christine: 'The Big Sing is een grote koorwedstrijd voor middelbare schoolkoren, met regionale voorrondes en een nationale finale. De voorrondes vinden plaats in 10 regio’s, met gemiddeld zo’n 25 koren per regio – soms zelfs meer. In totaal nemen er meer dan 250 schoolkoren deel. Aanvankelijk was The Big Sing een zuivere competitie, maar intussen is het uitgegroeid tot een combinatie van wedstrijd én festival, zodat ook beginnende koren op instapniveau kunnen deelnemen. Wie aan de wedstrijd wil meedoen, moet tijdens de regionale voorronde drie werken uitvoeren: een typisch Nieuw-Zeelands werk, een stuk 'kunstmuziek' voor koor, en een werk naar keuze waarin het koor zijn sterkte kan tonen. Voor het festivalgedeelte gelden die voorwaarden niet. Uit de regionale voorrondes worden uiteindelijk 24 koren geselecteerd voor de nationale finale.'
Van 250 koren naar 24 is een strenge selectie.
Christine: 'Ja, en het betekent vaak dat we elk jaar zo’n 15 à 18 van dezelfde koren in de finale zien. Op 250 deelnemende koren is dat niet zo veel, en het is jammer voor de vele andere die sterk groeien maar de finale nog niet halen. Daarom hebben we enkele jaren geleden een tussenniveau ingevoerd: Cadenza. We sturen drie juryleden naar de 10 regio’s. Die kiezen, naast de 24 finalisten, ook 12 koren per eiland (Upper North Island, Lower North Island and South Island), dus 36 koren in totaal, die deelnemen aan Cadenza. Deze koren krijgen ook een korte coaching van de juryleden, met het oog op kwaliteitsverbetering. Dat blijkt effectief, want sommige van deze koren stromen één of twee jaar later wel door naar de nationale finale.'
Van zulke activiteiten voor middelbare scholen kunnen wij alleen maar dromen. Wat met de lagere scholen?
Christine: 'We organiseren een gelijkaardig initiatief voor die doelgroep: The Kids Sing, op 8 locaties tussen mei en oktober. Die festivals duren één of twee dagen en bereiken dit jaar zo’n 5000 kinderen uit ongeveer 150 koren. De interesse stijgt ook daar. We bieden drie formules aan: deelname zonder feedback, met feedback, of met gequoteerde feedback. Die laatste categorie komt in aanmerking voor bronzen, zilveren of gouden medailles op basis van hun score.
Er is trouwens een lange traditie van koorfestivals op lagere scholen. Zo bestaat er in Invercargill, op het Zuidereiland, een zangfestival dat al meer 80 jaar loopt: Sing out. Ondertussen is NZCF partner in hun evenement, waarbij we workshops voor de dirigenten van hun lagere schoolkoren aanbieden.'
Indrukwekkend. Nieuw-Zeeland lijkt heel wat schoolkoren te hebben, zeker voor een bevolking van 5 miljoen?
Christine: 'Dat klopt. Er zijn twee verklaringen: enerzijds was muziek vroeger een verplicht vak in het lager onderwijs én in het eerste jaar van de middelbare school. Intussen zijn er lagere scholen waar geen muziekonderwijs meer is, en is het in het middelbaar onderwijs optioneel geworden. Anderzijds hebben de meeste scholen nog wel steeds een schoolkoor, zowel in het lager als het middelbaar onderwijs.
De middelbare schoolkoren die goud halen, behoren trouwens tot de beste koren van het land — ze klinken zelfs beter dan veel volwassen kamerkoren. Dat komt volgens mij doordat onze beste koordirigenten vaak met deze schoolkoren werken. De meest competitieve koren engageren vaak vocal coaches. Een groot deel van die topdirigenten is overigens opgeleid door Karen Grylls, die tot 2022 hoofddocent koordirectie was aan de University of Auckland. Hoewel gepensioneerd, is ze nu nog steeds actief als Honorary Associate Professor. Ze blijft een belangrijke figuur in het koorleven, binnen én buiten Nieuw-Zeeland. In 2022 richtte ze samen met Elise Bradley de New Zealand Children’s Choral Academy op, om jong zangtalent te stimuleren.'
Elise Bradley komt binnenkort ook naar Gent voor de International Singing Week, om er met jongeren van 10 tot 18 jaar te werken rond gelijkstemmige koormuziek uit verschillende landen, waaronder ook Nieuw-Zeeland.
Christine: 'Dat wordt ongetwijfeld een boeiende workshop voor de jongeren.'
Merk je dat het bestaan van The Kids Sing en The Big Sing scholen motiveert om meer koren op te richten? Of was het net omgekeerd: dat er al veel koren waren, en jullie toen besloten iets te organiseren?
Christine: 'In het begin was het inderdaad andersom: er waren al veel koren, dus besloten we iets te organiseren. Nu is het net omgekeerd. De competitie stimuleert scholen om een koor op te richten. We proberen scholen actief te benaderen en sturen waar mogelijk mentoren om hen te helpen bij het opzetten van een koorprogramma. Helaas hebben we daar beperkte middelen voor. Toen we wél overheidssubsidie kregen, hebben we die gebruikt om mentoren uit te sturen — om inspiratie te geven, materiaal aan te reiken en ondersteuning te bieden. Elise Bradley was één van die mentoren.'
De competitie stimuleert scholen om een koor op te richten. We proberen scholen actief te benaderen en sturen waar mogelijk mentoren om hen te helpen bij het opzetten van een koorprogramma.
Door in de voorronde muziek uit Nieuw-Zeeland op te leggen, stimuleren jullie ook de verspreiding van Maorimuziek, de inheemse cultuur van de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland.
Christine: 'Dat klopt. Het stuk uit Nieuw-Zeeland kan popmuziek zijn, of een nieuwe compositie, of traditioneel Maori, of... het maakt niet uit, als het maar zijn wortels in Nieuw-Zeeland heeft. Vrijwel al onze toonaangevende Nieuw-Zeelandse componisten laten zich tegenwoordig inspireren door de cultuur en de teksten van de Maori en de eilanden in de Stille Oceaan (Cook Islands, Samoa, Fiji, Tonga, enz..). Dat brengt natuurlijk ook uitdagingen met zich mee, zoals culturele toe-eigening (cultural appropriation). Sommige componisten die teksten in het Maori gebruiken, zijn zelf geen Maori. Dan rijst de vraag: wie is eigenaar van de tekst, en hoe ga je daar op een respectvolle manier mee om? Het is cruciaal om via de juiste kanalen toestemming te vragen en zorgvuldig om te springen met dat cultureel erfgoed.
Gelukkig zien we ook nieuwe Maori- en Pacific Islandcomponisten opstaan die zélf koormuziek schrijven. En het mooie is: niet alleen scholen met een overwegend Maoripopulatie zingen die muziek — álle scholen doen eraan mee.
Bij elk festival is er een speciale prijs voor de beste uitvoering van een werk in het Maori. Die prijs wordt toegekend bij de regionale festivals, Cadenza én bij de nationale finale. Het stimuleert koren om Maorirepertoire te zingen. En dat groeit enorm: steeds meer koren zingen in het Maori en vinden het prachtig. Sommige stukken combineren zang met traditionele bewegingen — dat is soms echt ontroerend, krachtig en bijzonder mooi. Het is ook een schitterende manier om de cultuur beter te leren kennen.'
Steeds meer koren zingen in het Maori en vinden het prachtig. Sommige stukken combineren zang met traditionele bewegingen — dat is soms echt ontroerend, krachtig en bijzonder mooi.
